Trong cuộc sống, giúp đỡ lẫn nhau vốn là cần thiết và đáng làm, nhưng bạn có biết rằng giúp đỡ người khác cũng có rất nhiều cảnh giới hay không?
Cậu bạn thân của tôi từng kể cho tôi nghe câu chuyện lúc cậu còn nhỏ đã ăn sâu trong ký ức, có ảnh hưởng sâu sắc đến cuộc sống khiến cậu cả đời không sao quên được.
Năm cậu 11 tuổi, có một đoàn xiếc đến khu xóm biểu diễn. Cha cậu đồng ý đưa con trai đi xem chương trình xiếc mà cậu đã mong đợi từ lâu.
Trong dãy người xếp hàng mua vé có một gia đình với tám đứa con nhỏ. Nhìn vào thì biết gia cảnh nghèo khó, nhưng lũ trẻ đều ăn mặc gọn gàng và hành xử lễ phép. Chúng nắm tay nhau, đứng sau lưng bố mẹ, hào hứng đàm luận về những chú hề, những con thú trong rạp xiếc, rõ ràng là chúng chưa được xem biểu diễn xiếc bao giờ. Bố mẹ chúng đắc ý đứng trước mặt chúng, người mẹ nhìn đàn con một cách trìu mến, cảm thấy chồng mình giống như một người hùng vậy.
Người cha mặt mày hớn hở cười vui, tự hào nói với người bán vé: “Xin hãy cho chúng tôi tám vé trẻ em và hai vé người lớn. Tôi muốn cho lũ trẻ được tận hưởng một ngày hạnh phúc và đáng nhớ nhất!”.
Nhưng sau khi người bán vé cho biết tổng giá số tiền, hai vợ chồng không khỏi ngây người!
Người mẹ sau khi nghe nói thì tỏ vẻ thất kinh, rồi buông tay chồng ra, bất giác cúi gầm mặt xuống. Người cha môi miệng mấp máy, rõ ràng là họ không đủ tiền! Hai vợ chồng đứng ngây ra đó, làm sao nói với lũ trẻ đây! Lũ trẻ vẫn còn rất phấn khởi thao thao không ngớt về buổi diễn xiếc mà chúng sắp được xem.
Sau khi tận mắt chứng kiến tất cả những điều này, cậu bạn tôi khẽ nói bên tai cha mình: “Ông ấy phải nói sao với con mình đây! Bố xem, các bạn ấy đang phấn khích như vậy, nếu nói thật với họ, mọi người chắc sẽ thất vọng lắm!”.
Bố nói: “Đúng vậy, với một người cha, tình cảnh này thật quá trớ trêu! Là một người cha, không gì tệ hơn việc thất hứa với con mình, khiến chúng cảm thấy thất vọng!”.
Cả hai bố con đều muốn giúp đỡ họ, nhưng gia cảnh bạn tôi khi đó cũng không khá giả gì!
Bố cậu nói với con trai rằng: “Nếu thế chúng ta sẽ không thể xem buổi diễn này, con đồng ý quyết định này chứ?”.
Người bố nói tiếp: “Có những việc cần con tự mình đưa ra quyết định! Nếu con muốn giúp đỡ người khác, đôi khi cũng cần phải dũng cảm từ bỏ lợi ích của riêng mình. Con à, điều này có thể hơi khó khăn với con! Dẫu là như vậy, bố lại cảm thấy rất tự hào về điều đó! Con quyết định mau đi, phần còn lại hãy để cho bố!”.
Lưỡng lự một hồi, cậu bạn tôi chợt mở to mắt nói: “Bố, con đã quyết định rồi, chúng ta sẽ về nhà và nhường cơ hội này cho họ! Chuyện sau đó phải trông cậy vào bố rồi!”.
“Được rồi, con trai! Hãy nhìn bố đây này!”.
Cậu vui vẻ đưa mắt dõi theo cha mình. Hành động tiếp sau đó của người cha khiến cậu không khỏi bất ngờ, thậm chí cả đời không thể nào quên!
Cha anh mau chóng đi đến phía sau người đàn ông đó, nhân lúc không ai để ý, ông ném số tiền vốn định dùng để mua vé xuống mặt đất, sau đó cúi người xuống nhặt số tiền đó lên, rồi vỗ nhẹ vào vai người đàn ông đang tiến thoái lưỡng nan kia, nói: “Này, anh ơi, anh làm rơi tiền này!”.
Người đàn ông đó ngây người một lúc, rồi cũng lập tức hiểu rõ đầu đuôi chuyện này là gì. Đây chính là một người tốt bụng vốn không hề quen biết đang muốn giúp đỡ mình, và chỉ bằng cách này mới có thể giúp ông giữ lại phẩm giá của một người cha trước mặt các con của mình! Người cha đó không khỏi có chút bối rối.
“Có những điều không thể khiến cho lũ trẻ thất vọng được, anh hiểu không?”. Bố của bạn tôi ghé tai người đàn ông đó nói khẽ, sau đó dúi tiền vào tay ông ấy, rồi nói lớn rằng: “May là tôi nhặt được đấy nhé!”.
Người đàn ông đó nhìn số tiền trong tay, hai bờ môi mấp máy, nước mắt lăn xuống hai gò má, xúc động nói: “Cảm ơn! Cảm ơn anh đã giúp tôi và cả nhà tôi một điều lớn lao như vậy! Hôm nay là sinh nhật của tôi, buổi xem xiếc này tôi đã hứa với tụi nhỏ từ lâu lắm rồi! Không ngờ giá vé lại tăng vọt! Cảm ơn anh đã giải vây cho tôi, giúp tôi giữ lại hình tượng một người cha tốt trước mặt các con!”.
Bố bạn tôi ra hiệu cho ông đừng nói tiếp nữa, và quay sang nói với lũ trẻ: “Tụi cháu có một người cha rất đáng tự hào, tụi cháu thật là may mắn lắm đấy!”.
Tám đứa trẻ gần như đồng thanh nói: “Tất nhiên rồi ạ!”. Riêng người mẹ khẽ đưa tay gạt nước mắt và không nói nên lời.
Bạn tôi và cha mình rời khỏi dãy người đang xếp hàng, cậu nhìn cha mình, nói một cách tự hào rằng: “Bố ơi, bố thật tuyệt vời!”.
Cha cậu đã nói một câu đến giờ cậu vẫn nhớ như in: “Con có trách nhiệm giúp đỡ người khác, còn bố thì có trách nhiệm giữ gìn phẩm giá của người khác!”.
Chuyện xảy ra đêm đó đã ảnh hưởng rất lớn đến cuộc đời sau này của bạn tôi! Đến nỗi sau này mỗi khi anh gặt hái được chút thành tựu gì đó, cách mà bố anh giúp đỡ người khác vào đêm hôm đó đã cho anh ta hiểu được đạo lý quý báu nhất theo anh suốt cả một đời, đó chính là: khi bạn giúp đỡ người khác, đồng thời, đừng quên giữ lại phẩm giá cho họ…
***
Giáo dục trẻ em không chỉ dừng ở nhà trường, những con người những sự việc trong cuộc sống, mỗi từng lời nói mỗi từng hành động thường ngày đều sẽ có những tác động âm thầm đến lời nói phẩm giá, tư duy, tính cách và thói quen của trẻ.
Là bậc làm cha làm mẹ, đừng nên xem nhẹ lời nói và hành động của mình trong cuộc sống thường ngày, bởi rất có thể những lời nói và hành động đó sẽ ăn sâu vào tâm trí của trẻ, ảnh hưởng đến một đời của chúng.
Có những khi, con cái sẽ không lắng nghe những gì bạn nói, mà chúng sẽ nhìn vào mỗi việc mà bạn làm, do vậy giáo dục bằng lời nói không bằng những hành động gương mẫu. Lấy bản thân mình làm gương, ấy là cách giáo dục tốt nhất.
Cách làm của người bố trên đây, cũng đã giúp tôi học được vài điều:
Trước hết, tôn trọng quyền quyết định của con, có giúp đỡ đối phương hay không, hãy để bản thân con quyết định. Chỉ khi đứa trẻ cam tâm tình nguyện giúp đỡ người khác, mới có thể mang lại cho trẻ một bài học tốt đẹp và đúng đắn.
Thứ hai, giúp đỡ người khác không phải vì mong cầu bản thân đạt được điều gì đó, đôi khi giúp đỡ người khác, bản thân sẽ phải chịu thiệt hoặc mất đi thứ gì đó.
Thứ ba, khi giúp đỡ người khác, đừng quên lưu tâm đến việc giữ lại phẩm giá cho người khác, cùng là giúp đỡ người khác, bạn có thể chọn:
Một là, đi sang trả tiền cho đối phương, và sau đó nhận lấy những lời khen ngợi của người khác, nhưng lại khiến người ta cảm thấy xấu hổ, và mất đi phẩm giá trước mặt gia đình và những người xung quanh.
Hai là, đưa tiền cho đối phương một cách khéo léo, vừa giải vây, đồng thời cũng giữ được phẩm giá cho họ. Giống như câu nói “khi cho tiền người ăn xin, xin bạn hãy khẽ ngồi xổm xuống”, làm điều tốt là vì để giúp đỡ người khác, chứ không phải để tận hưởng cảm xúc vui sướng ngồi tít trên cao.