Chỉ vài ngày trước chuyến đi tới Đài Loan theo kế hoạch, một chính trị gia cao cấp của Séc đã đột ngột qua đời. Vợ và con gái ông cho biết, sức khỏe của ông có những dấu hiệu suy giảm rõ rệt sau khi nhận được những lá thư đe dọa về chuyến đi này.
Phát ngôn viên của Thượng viện Quốc hội Séc, ông Jaroslav Kubera đã qua đời vì một cơn đau tim ở tuổi 72 vào ngày 20/1, chỉ 3 ngày sau khi ông và vợ trở về nhà sau bữa tiệc mừng Tết Nguyên Đán “căng thẳng” tại trụ sở của Đại sứ quán Trung Quốc (ĐSQTQ) ở Cộng hòa Séc.
Ông Kubera là quan chức cao cấp thứ hai tại Cộng hòa Séc sau Tổng thống Miloš Zeman. Tại thời điểm ông qua đời, không có thông tin cho biết ông bị mắc một căn bệnh nghiêm trọng nào.
Hơn 3 tháng sau khi ông Kubera qua đời, vợ ông – bà V’sra Kuberová, và con gái của ông – Vendula Vinšová, đã nói với truyền thông Séc, họ tin rằng những mối đe dọa mà Kubera nhận được từ Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) đã góp phần gây ra cái chết bất ngờ của ông.
Trong một cuộc phỏng vấn với truyền hình Séc vào ngày 26/4, bà Kuberová nói rằng họ (vợ và con gái) đã phát hiện ra 2 lá thư trong chiếc vali của ông Kubera, một chiếc từ Đại sứ quán Trung Quốc và một từ văn phòng Tổng thống Cộng hòa Séc.
Một lá thư vào ngày 10/1 là từ Đại sứ quán Trung Quốc gửi đến văn phòng Tổng thống Cộng hòa Séc. Lá thư cảnh báo rằng nếu ông Kubera tiếp tục thông qua kế hoạch đến thăm hòn đảo tự trị Đài Loan, các công ty Séc hoạt động tại Trung Quốc sẽ phải “trả giá”.
Bà Kubera cho biết: “Tôi đã đọc nó và tôi rất sợ. Nó có vẻ khá đe dọa đối với tôi”.
Bức thư có một con dấu nhận từ văn phòng tổng thống, và được Tổng thống Zeman trao cho ông Kubera trong một bữa ăn trưa vào ngày 14/1. Sự việc này khiến các nghị sĩ lên tiếng yêu cầu một lời giải thích.
Bức thư đe dọa rằng các công ty Séc hoạt động tại Trung Quốc đại lục, như công ty con của Skoda Auto và Tập đoàn cho vay Home Credit, sẽ phải lãnh chịu hậu quả nếu ông Kubera đến thăm quốc đảo tự trị Đài Loan.
“Các công ty của Séc có đại diện đến thăm Đài Loan cùng với Chủ tịch Kubera sẽ không được chào đón ở Trung Quốc hoặc bởi người dân Trung Quốc”, trích một phần của lá thư.
“Các công ty Séc có lợi ích kinh tế tại Trung Quốc sẽ phải trả giá cho chuyến thăm Đài Loan của Chủ tịch Kubera”. Bức thư lưu ý thêm rằng: “Trung Quốc là thị trường nước ngoài lớn nhất đối với nhiều công ty của Séc như Skoda Auto, Home Credit Group, Klaviry Petrof , và các công ty khác”.
Tổng thống Zeman và Thủ tướng Andrej Babis trước đây đã bày tỏ lo ngại rằng, việc ông Kubera lên kế hoạch đến thăm Đài Loan sẽ khiến Trung Quốc trả đũa cộng đồng doanh nghiệp của quốc gia Trung Âu này. Một số báo cáo cho biết, so với ông Kubera, Tổng thống Zeman có mối quan hệ với ĐCSTQ và Nga gần gũi hơn.
Khi tuyên bố về chuyến thăm của mình tới Đài Loan vào năm ngoái, ông Kubera cho biết hành động này không phải nhằm chống lại Trung Quốc mà đơn thuần là vì mục đích kinh tế. Ông cũng lưu ý rằng Đài Loan là đối tác thương mại lớn thứ 3 của Cộng hòa Séc tại Châu Á.
ĐCSTQ coi Đài Loan là một phần của lãnh thổ của mình và đã thúc đẩy mô hình “một quốc gia, hai chế độ”. Tuy nhiên quốc đảo tự trị Đài Loan đã phản đối điều này. Thủ tướng Babis đã nhiều lần nói rằng chính phủ ông tuân thủ chính sách “một Trung Quốc” của ĐCSTQ. Tuy nhiên vào năm 2019, thị trưởng thành phố Prague đã phá vỡ tiền lệ để lên tiếng phản đối chính sách ủng hộ ĐCSTQ này.
Sau khi nhận được bức thư “đe dọa” này, ông Kubera đã trở nên đặc biệt khép kín, theo bà quả phụ Kubera cho biết.
Bà nhớ lại: “Tôi thấy rằng ông ấy thực sự bị bệnh. Ông ấy bị nôn mửa, đi dạo quanh vườn – điều mà ông ấy chưa bao giờ làm trước đây. Ông ấy rất lo lắng”.
Bà cho biết rằng, đó là lần đầu tiên sau 52 năm kể từ khi họ ở bên nhau: “Ông ấy đã không tâm sự với tôi”.
“Ông ấy về nhà từ bữa trưa đó… Những lần khác ông ấy luôn nói với tôi mọi thứ. Lần này ông ấy đã không nói với tôi bất cứ điều gì, chỉ để mọi thứ diễn ra bình thường[…] Có lẽ ông ấy không muốn tạo gánh nặng cho tôi. Ông ấy nói rằng mọi thứ đều tốt, và ông ấy sẽ không nản lòng dưới bất kỳ hình thức nào, rằng ông ấy đã luôn làm mọi thứ và sẽ không nói về bất cứ điều gì”.
Nhưng ông ấy thậm chí còn trở nên “căng thẳng” hơn nữa sau cuộc gặp riêng 30 phút với Đại sứ Trung Quốc Zhang Jianmin tại ĐSQTQ ở Prague vào ngày 17/1, bà cho biết. Trong cuộc họp đó, đại sứ Zhang bị cáo buộc đã có lời đe dọa rằng ông sẽ cố gắng để thay thế ông Kubera nếu ông Kubera vẫn tiếp tục tiến hành chuyến thăm tới Đài Loan.
Ông Kubera bị ngất trong văn phòng của mình chỉ 3 ngày sau đó. Theo bác sĩ của ông, cơn đau tim có thể thực sự đã xảy ra vào ngày 17/1 hoặc 18/1, trùng với thời điểm ông Kubera bị căng thẳng nhất.
Người kế nhiệm ông Kubera – ông Milos Vystcil đã công bố một cuộc điều tra về các bức thư vào ngày 27/4. Ông Vystcil nói rằng cuộc điều tra là cần thiết để bảo vệ chủ quyền và tự do của đất nước.
Bộ Ngoại giao Trung Quốc cho biết vào tháng Hai rằng họ không biết bức thư đó đến từ đâu.
Tuy vậy, một phát ngôn viên đã nói rõ rằng Trung Quốc kiên quyết phản đối một quốc gia đã thiết lập quan hệ ngoại giao với Trung Quốc có trao đổi chính thức với chính quyền Đài Loan dưới mọi hình thức.
Bộ Ngoại giao Đài Loan đã chỉ trích cảnh báo của Bắc Kinh đối với Prague.
Bà Âu Giang An (Joanne Ou), phát ngôn viên của Bộ Ngoại giao Đài Loan cho hay: “Áp lực kinh tế của Trung Quốc đối với Cộng hòa Séc chứng minh rằng chính sách ‘Một vành đai – Một con đường’ [của ĐCSTQ] vốn là một công cụ săn mồi chỉ mang lại tác dụng ngược đối với trật tự kinh doanh toàn cầu”.
Theo The Epoch Times