Núi Côn Lôn là biểu tượng của trục vũ trụ Mundi được các truyền thuyết Trung Quốc cổ xưa nhắc đến. Tương truyền, ngọn núi linh thiêng này là nơi ở của các thần, linh thảo và linh vật huyền thoại. Sự tồn tại của nó còn được dùng để định hình lịch sử Trung Quốc.
Núi Côn Lôn được xếp vào một trong những dãy núi dài nhất châu Á, trải dài hơn 3.000 km, hình thành ở rìa phía Bắc của cao nguyên Tây Tạng và ở phía Nam lòng chảo Tarim. Vành đai phía Bắc của dãy núi chính nhánh phía Nam của con đường tơ lụa – tuyến đường thương mại nổi tiếng kết nối Trung Quốc với Trung và Tây Nam Á.
Vẻ đẹp của núi Côn Lôn đi cùng sự nguy hiểm và bí ẩn. Có lẽ vì thế mà cổ nhân chọn nơi độc đáo và không dễ tiếp cận này để ẩn cư tu đạo.
Núi Côn Lôn trong thần thoại và truyền thuyết
Nhiều lần xuất hiện trong thần thoại và truyền thuyết cổ xưa, thế nhưng địa điểm chính xác của núi Côn Lôn được đề cập đến là bất đồng. Người Trung Quốc cổ đại xem Côn Lôn là nguồn gốc của nền văn minh Trung Hoa và khởi nguồn của Hoàng Hà. Các tư liệu cổ xưa khác nói rằng có 4 dòng sông bắt nguồn từ Côn Lôn, đó là sông Hồng Hà, Hoàng Hà, Hắc Ngọc Hà và Dương Tử.
Dòng sông thứ 5 chảy quanh núi Côn Lôn cùng những cồn cát di động để ngăn con người leo lên tầng thượng của ngọn núi. Và theo các truyền thuyết xuất phát từ Đạo giáo, chỉ những ai có thần thông mới có thể vượt qua chướng ngại để lên đỉnh núi.
Những câu chuyện kể về người tu luyện, thần tiên, các loại kỳ hoa dị thảo, các linh vật thường sống trên núi đã đi vào huyền thoại.
Người Trung Hoa cổ đại thường để lại những câu chuyện về sự linh thiêng của các cây cổ thụ. Họ cho rằng cổ thụ có thể liên kết thế giới phàm trần và cõi tiên. Trong Kitô giáo cũng có cây cọ Phục sinh và cây Giáng sinh. Đa số các nền văn minh trung bộ châu Mỹ cổ đại đều ca ngợi quyền năng của Cây bông gòn. Người Mỹ da đỏ xem cây tuyết tùng là loài cây linh thiêng nhất. Yggdrasil là cây sự sống vĩnh cửu và thiêng liêng trong thần thoại Bắc Âu. Ở Ấn Độ, cây Kalpa Kalpavriksha là cây ước nguyện cổ xưa.
Còn tích xưa Trung Quốc kể lại rằng, lên đến núi Côn Lôn ta sẽ thấy những cây ngọc bích, còn có cây sự sống và loại hoa quả ăn vào khiến người trường thọ. Tây Vương Mẫu – vị nữ thần trong văn hóa Trung Hoa, có nơi còn đồng nhất hóa bà với Nữ hoàng Sheba trong kinh Thánh – sở hữu một cung điện tráng lệ trên núi Côn Lôn. Trong vườn của bà có trồng những cây đào tiên rất lâu năm, cứ 3.000 năm quả lại chín. Trên núi có sếu, hổ, chim và những loại thú vật kỳ dị chỉ xuất hiện trong thế giới thần thoại.
Cũng theo thuyết cổ, Chu Mục vương (976-922 TCN) thời nhà Chu đã từng lên thăm núi Côn Lôn. Ông lấy làm ngạc nhiên khi thấy một cung điện bằng ngọc đẹp đẽ phi thường của Hiên Viên Hoàng đế trong truyền thuyết. Khi lên núi, Chu Mục vương cũng được gặp Tây Vương Mẫu.
Người ta còn cho rằng Núi Côn Lôn chính là Núi Tu Di. (Ảnh: Hiking)
Người ta còn cho rằng Núi Côn Lôn chính là Núi Tu Di, ngọn núi năm đỉnh linh thiêng trong vũ trụ học của Ấn Độ giáo, và Phật giáo. Núi Tu Di được coi là trung tâm của tất cả các vũ trụ vật chất, siêu hình, tâm linh và là trục của thế giới. Nhiều vị thần đều có thiên quốc của họ trên núi Tu Di.
Vì trong thần thoại Trung Quốc cổ đại có nhiều bản ghi chép về các ngọn núi thiêng, nên đôi khi núi Côn Lôn bị nhầm lẫn hoặc được xác định là Núi Bồng Lai, nơi Bát Tiên cư ngụ.
Trong suốt lịch sử Trung Quốc, người ra luôn cố tìm ra vị trí của núi Bồng Lai tiên cảnh huyền thoại nhưng chưa ai thành công. Ở nơi đó, mọi sinh linh đều một màu trắng, cung điện bằng vàng và bạch kim, trên cây mọc ra đồ trang sức. Nếu chốn Bồng Lai thực sự tồn tại thì hẳn là đã được các vị thần tiên che giấu khỏi tầm mắt người phàm.
Núi Côn Lôn có tầm quan trọng trong lịch sử vĩ đại
Dân tộc Trung Quốc từ xa xưa đã tôn sùng núi Côn Lôn. Người ở thời nhà Tần, triều đại đầu tiên của Đế quốc Trung Hoa từ năm 221 đến 206 TCN, đã phát triển một mô hình vũ trụ đặc biệt mô tả trời và đất là đại diện của các vị thần. Quan điểm vũ trụ học này cũng là một yếu tố chính trị và các vị quân vương đã dùng để thống nhất đất nước.
Núi Côn Lôn trở thành biểu tượng của Hoàng đế, và vì thế nó khiến người dân trong nước cảm thấy kết nối gần gũi nhau hơn.
Giới khảo cổ đã phát hiện ra các bản khắc bằng xương và đồng của các triều đại nhà Thương và Chu, cho thấy người thời đó rất tôn sùng núi Côn Lôn.
Truyền thuyết về núi Côn Lôn vẫn còn giữ được giá trị. Những bài thơ hiện đại và các tác phẩm văn học vẫn đang ca ngợi về thiên đường tuyệt vời và bí ẩn này. Một số bức tranh về núi Côn Lôn, các vị thần và phong cảnh trên núi cũng được vẽ để miêu tả các sự kiện diễn ra ở chốn thiên đường này.
Tiểu Phúc, theo ancientpages, Tinhhoa