Những năm trở lại đây, Shen Yun xuất hiện và trở thành một hiện tượng đặc biệt của nghệ thuật thế giới. Với mong muốn phục hưng nghệ thuật Thần truyền 5000 năm mà con người từ lâu đã lãng quên, cùng với những bước nhảy điêu luyện, mềm mại; những tiếng ca cao vút, trong trẻo cùng những bài học ý nghĩa lịch sử trong lồng ghép vào mỗi bài biểu diễn, chỉ trong thời gian ngắn ngủi Shen Yun đã tỏa sáng và gây ấn tượng mạnh khắp 4 châu lục.
Từ khi tiến nhập vào kỷ nguyên mới, nhân loại chúng ta đã chứng kiến rất nhiều sự đổi mới, phát triển đáng kinh ngạc của khoa học và công nghệ. Tuy vậy, không phải mọi thứ đều theo chiều hướng phát triển tích cực. Rất nhiều thứ, đặc biệt là nền văn hóa nghệ thuật đang có chiều hướng đi “giật lùi”.
Nghệ thuật chân chính phải có thể biểu đạt nên vẻ đẹp chân, thiện, là phương tiện truyền đạt tình cảm, cảm xúc và nội tâm người nghệ sĩ đến những người xung quanh. Sự kỳ diệu của nghệ thuật chính là nó có thể kết nối mọi người lại với nhau. Đây chính là sự thần thánh, thiêng liêng của nghệ thuật cổ điển.
Vì vậy, nghệ thuật cổ điển vẫn luôn được tôn vinh là một trong những thành tựu vĩ đại nhất của nhân loại. Nó chứng kiến mọi sự hưng thịnh, suy giảm, tồn vong rồi lại phát triển của cả xã hội.
Nghệ thuật chân chính có thể biểu đạt nên vẻ đẹp chân, thiện, nhẫn; đưa cuộc sống con người hướng đến sự tốt đẹp. Ảnh: Shen Yun Performing Arts
Những loại hình nghệ thuật cổ điển được vinh danh nhất, như nhạc giao hưởng, nhạc opera, múa ballet, hội họa, kiến trúc v.v. cho đến những năm thế kỷ 19 đã bắt đầu bước vào giai đoạn thoái trào. Không phải là không còn sự sáng tạo nghệ thuật nữa, cũng xuất hiện rất nhiều các nghệ sĩ tài năng với các tác phẩm xuất sắc, thành lập nên các công ty âm nhạc quản lý một cách có hệ thống, khoa học. Nhưng chỉ có một số ít các tác phẩm cũng như nghệ sĩ có thể gây được tiếng vang như các bậc tiền bối đã làm được trong quá khứ.
Ngày xưa, các nghệ sĩ họ đưa bản thân mình hòa nhập cùng với nghệ thuật, đưa nghệ thuật làm phương tiện đưa cuộc sống con người hướng đến sự tốt đẹp, xoa dịu nỗi đau người nghe, cùng chia sẻ niềm vui, nỗi buồn, mọi cung bậc cảm xúc khán giả. Nghệ thuật cổ điển luôn mang trong đó nét đẹp chân chính của sự lương thiện, đó chính là điều các nghệ sĩ xa xưa đã và vẫn luôn làm được.
Nhưng ngày nay, các tác phẩm không còn mang những thông điệp tích cực được như trước, mà nó còn trở thành phương tiện để trút bỏ mọi sự tuyệt vọng, và những mặt tối nhất của con người. Từ lúc nào đó, khán giả đã không thể cảm nhận được sự thăng hoa tâm hồn trong mỗi tác phẩm nghệ thuật nữa.
Đưa nghệ thuật cổ điển tái sinh trên sân khấu
Những năm trở lại đây, Shen Yun xuất hiện và trở thành một hiện tượng đặc biệt của nghệ thuật thế giới. Được thành lập vào năm 2006 ở New York, nguyên ban đầu chỉ là một đoàn diễn nhỏ, cũng không được quảng bá rầm rộ. Nhưng với mong muốn phục hưng nghệ thuật Thần truyền 5000 năm mà con người từ lâu đã lãng quên, cùng với những bước nhảy điêu luyện, mềm mại; những tiếng ca cao vút, trong trẻo cùng những bài học ý nghĩa lịch sử trong lồng ghép vào mỗi bài biểu diễn, chỉ trong thời gian ngắn ngủi đã tỏa sáng và gây ấn tượng mạnh khắp 4 châu lục.
Chương trình nghệ thuật thu hút không chỉ giới nghệ sĩ nổi tiếng mà còn ảnh hưởng sâu sắc tới tư duy và nhận thức của khán giả. Khi được hỏi cảm nghĩ về buổi biểu diễn, rất nhiều người dường như chỉ có thể lặp lại những từ “hay, hoàn hảo và thần thánh”. Nhiều người cảm thấy vô cùng ngạc nhiên trước các bài biểu diễn đỉnh cao, từ âm nhạc, sự phối hợp nhịp nhàng cũng như những bước nhảy uyển chuyển của các vũ công, sự tương tác của nghệ sĩ cũng như choáng ngợp bởi sự tỉ mỉ trong bước trang trí sân khấu.
Sân khấu nổi 3D với sự phối cảnh, phối khí hoàn hảo. Ảnh: Shen Yun Performing Arts
Sự kỳ công chuẩn bị các tiết mục biểu diễn cũng như sự tinh tế, sâu sắc của Dàn nhạc Giao hưởng Shen Yun dường như mở ra một cánh cổng mới, dẫn khán giả trở về với nền văn hóa cổ xưa, sự đằm thắm nhẹ nhàng của nghệ thuật Đông phương 5000 năm và sự mạnh mẽ, trong trẻo của âm nhạc Tây phương.
Không thể không thừa nhận, nghệ thuật Shen Yun, sự kết tinh của thành tựu âm nhạc cổ điển nhân loại, đã và đang hồi sinh lại nền nghệ thuật cổ điển.
Những bước nhảy uyển chuyển, mềm mại mà tràn trề sức mạnh
Chúng ta vẫn luôn biết, từ lâu, ballet đã được coi là môn khiêu vũ thanh lịch, toàn diện và có độ khó cao nhất ở Tây phương. Vì thế, một bài nhảy hoàn chỉnh không chỉ đem đến cho khán giả một tiết mục tinh tế mà còn mang theo những câu chuyện riêng.
Còn múa cổ điển Trung Hoa, tuy có nền tảng 5000 năm văn phát triển, nhưng trải qua thời gian cũng như sự phá hoại mạnh mẽ của ĐCSTQ, đã khiến nó dần dần bị con người, thậm chí là người Trung Quốc lãng quên. Ngày nay, không có quá nhiều người còn nhớ đến múa cổ điển Trung Hoa. Tuy vậy, nhờ có Shen Yun, loại múa này đang dần xuất hiện trở lại.
Múa cổ điển Trung Hoa vốn có các động tác vũ đạo phong phú, có thể biểu hiện các loại tình cảm con người, dù là vui vẻ hay bi thương cho đến tính cách nhân vật và tình tiết cố sự, vì vậy, múa cổ điển Trung Hoa về số lượng động tác thật ra phong phú hơn so với múa ballet. Đây còn là loại hình nghệ thuật dựa vào “ý dẫn động hình thể”, nghĩa là do tự nội tâm dẫn đến động tác hình, như vậy thể mới có thể đạt được triển hiện đầy đủ của vũ đạo.
Kết hợp với trang phục múa, các nghệ sĩ múa thực hiện động tác xoay, bạn sẽ chỉ nhìn thấy chiếc váy xòe xoay rộng như một bông hoa lớn đẹp khôn cùng. Ảnh: Shen Yun Performing Arts
Nhờ sự đa dạng các động tác, mà mỗi điệu múa đều được các nghệ sĩ biên soạn để thể hiện một ý nghĩa riêng. Các tiết mục dựa trên các điển tích là một trong những cách mà Shen Yun miêu tả các phương diện của văn hóa truyền thống phương Đông, từ những sự kiện lịch sử đến những câu chuyện văn hóa tiếp cận đến khán giả nhiều hơn.
Qua đấy, Shen Yun đã đưa nghệ thuật múa truyền thống Trung Hoa đến gần với nhiều người hơn nữa.
Bên cạnh đó, Shen Yun có dàn nghệ sĩ múa trẻ đẹp, được tôi luyện từ nhỏ, làm cho người xem trầm trồ trước những màn biểu diễn thuần thục và kĩ thuật cao.
Các nghệ sĩ múa gạo cội thế giới đã nhận xét “Shen Yun có dàn nghệ sĩ chuyên nghiệp nhất thế giới”, những vũ công và ca sĩ phải có quá trình tập luyện rất gian khổ, quá trình đào tạo bài bản ngay từ khi còn rất nhỏ, từng tiết mục múa đều toát lên vẻ đẹp hình thể và thần thái qua mỗi động tác uyển chuyển.
Các vũ công phải có quá trình tập luyện rất gian khổ và có quá trình đào tạo bài bản ngay từ khi còn rất nhỏ. Ảnh: Shen Yun Performing ArtsVũ công Elsie Shi và Olivia Chang của Đoàn nghệ thuật Shen Yun tập duyệt lần cuối trước khi lên biểu diễn ở Đài Loan. Ảnh: Shen Yun Performing Arts
Sự kết hợp hoàn hảo của dàn nhạc giao hưởng phương Tây và các nhạc cụ truyền thống phương Đông
Một điều gây ấn tượng sâu sắc với khán giả về buổi diễn Shen Yun chính là dàn nhạc kết hợp tinh hoa của Đông và Tây. Dàn nhạc cổ điển phương Tây với đầy đủ nhạc khí mang đến năng lượng và sự huy hoàng, trong khi đó các nhạc cụ Trung Quốc làm nổi bật mối liên hệ khác biệt của nền văn hóa nghìn năm tuổi của Trung Quốc.
Người nghe có thể nghe được tiếng đàn nhị hòa âm theo lối phương Tây hùng tráng độc nhất vô nhị hay tiếng đàn cello chơi theo những thang bậc cảm xúc của đàn nhị…
Nghệ sĩ chơi đàn hai dây bên cạnh dàn nhạc giao hưởng. Ảnh: Shen Yun Performing Arts
Một dàn nhạc vốn được coi là hoàn thiện, nhưng Shen Yun đem nó mở rộng và phát triển hơn trước, đặt vào đó những nhạc cụ Đông phương, vốn chính là một nét đặc biệt trong hệ thống âm nhạc của Shen Yun. Nhạc sĩ Trần Mạnh Hùng chia sẻ: “Nét đặc biệt của Shen Yun chính là có sự kết hợp giữa hai nền văn hóa. Trước đây các nhạc sỹ chủ yếu tập trung đến kỹ thuật âm nhạc, coi nốt nhạc như phương tiện để kết hợp giữa Đông và Tây, nhưng ở Shen Yun thì đó chính là sự kết hợp văn hóa.”
Một nét đặc sắc khác nữa ở Shen Yun chính là kỹ thuật xử lý âm vực đỉnh cao bel canto của các ca sĩ.
Giọng ca nữ vực cao Cảnh Hạo Lam trong buổi biểu diễn của Dàn nhạc Giao hưởng Shen Yun. Ảnh: Shen Yun Performing Arts
Bel canton vốn đã gần như biến mất trong nền nghệ thuật âm nhạc cả ở Trung Quốc cùng với phương Tây, nhưng Shen Yun đã tìm ra và phát triển mới lại một lần nữa.
Những ca khúc với ca từ mang hơi thở Á Đông nhưng lại thể hiện bằng giọng hát Opera cổ điển của Ý với kĩ thuật xử lí âm vực đỉnh cao, những nghệ sĩ Opera nổi tiếng như Cảnh Hạo Lam hay Quan Quý Mẫn khi cất lên giọng hát đầy nội lực, đã chinh phục ngay lập tức khán giả bằng các cách xử lí hơi đầy kĩ thuật, đưa giọng hát lên cao vút và thanh trong.
Về kĩ thuật thanh nhạc, các ca sĩ tại Shen Yun được đánh giá là đứng đầu thế giới về hát Bel canto. Họ đã thực sự giải quyết được hạn chế kỹ thuật trong khi hát âm cao. Hiện tại trên toàn thế giới rất khó có thể tìm được kỹ thuật và phương pháp huấn luyện chính thống như vậy đối với giọng hát tenor (giọng bel canto nam cao) và soprano (giọng bel canto nữ cao).
Mỗi khi cất lên giọng hát đầy nội lực đã chinh phục ngay lập tức khán giả đang có mặt tại thính phòng. Ảnh: Shen Yun Performing Arts
Từng lời ca trong bài hát đều được viết bằng chính trái tim người nghệ sĩ, mang những ý nghĩ về sinh mệnh, nhân sinh và cuộc đời. Dùng lời ca mở ra một thế giới tinh thần mới cho người nghe, tác động vào thâm tâm họ.
Người hát trên sân, người nghe bên dưới, nhưng lại như có sợi dây liên kết họ lại, cùng bước vào một không gian mà người nghệ sĩ mang đến, gửi cho người nghe.
Từ phông nền cho đến sự kỳ công chuẩn bị trang phục đều làm chấn động mỗi khán giả bên dưới
Mỗi tiết mục Shen Yun đều nhằm mang văn hóa 5000 năm trở lại với con người, vì vậy, từ trang phục cho đến thiết kế phông nền đều mang đậm phong cách truyền thống Trung Hoa.
Shen Yun có yêu cầu vô cùng cao về tiêu chuẩn trang phục. Trang phục trong các tiết mục của Shen Yun đều có màu sắc tươi sáng, toát lên sự huy hoàng tráng lệ. Từ “Nghê thường vũ y khúc” của triều đại nhà Đường cho đến long bào, mũ phượng, quan phục; từ áo mũ của quan văn cho đến mũ chiến và áo giáp của quan võ; từ Hán phục cổ chéo truyền thống cho đến trang phục dân tộc của người Mãn Châu, Tây Tạng, Thái, Mông Cổ, Duy Ngô Nhĩ.
Hán phục khiến thần thái và cử chỉ có hàm súc, thận trọng đoan chính, mang khí chất thoát tục phóng khoáng. Ảnh: Shen Yun Performing Arts
Đạo cụ gồm các khăn tay rực rỡ, trống, quạt, đũa, hoặc những chiếc khăn lụa. Mỗi một cảnh trong Shen Yun được đặt trong một bối cảnh phông nền điện tử rất lớn, hòa hợp với nội dung vở vũ kịch. Từ những thảo nguyên Mông Cổ mênh mông rộng lớn, cung điện, làng quê cổ xưa, chùa hoặc núi.
Ảnh: Shen Yun Performing Arts
Cùng với đó, là sự đầu tư kỹ lưỡng với phông nền sân khấu. Đem đến những tiết mục biểu diễn văn hóa truyền thống, nhưng không vì thế mà Shen Yun đi chậm so với sự phát triển công nghệ.
Việc áp dụng công nghệ hiện đại tối tân cùng với một số kỹ thuật đồ họa đặc biệt, cho phép nghệ sĩ có thể tương tác trực tiếp với phông nền. Phông nền hỗ trợ cho các tiết mục, thể hiện những cảnh tượng mây uốn lượn quanh cung điện thiên quốc nguy nga tráng lệ, sự uy nghi tao nhã của triều đại nhà Đường, khí phách phi phàm của đất nước Trung Hoa rộng lớn, cảnh điền viên xanh biếc như thi như họa, cảnh chiến trường khói lửa…
Những phông nền kỹ thuật số này được thiết kế riêng cho từng tiết mục, tính toán đến các khía cạnh như nhân vật, trang phục, vũ đạo, ánh sáng, tình tiết câu chuyện, và thậm chí cả hiệu ứng âm thanh, nhằm bổ sung một cách hoàn hảo và mở rộng không gian cho sân khấu, khiến cho khán giả như lạc vào một thế giới khác.
Nét đẹp truyền thống đang được hồi sinh và vẫn sẽ tiếp tục tồn tại…
Sự phát triển và thành công nhanh chóng của Shen Yun, từ một đoàn diễn nhỏ vô danh đến trở thành đoàn nghệ thuật biểu diễn số 1 thế giới chỉ trong vòng 13 năm ngắn ngủi, đã minh chứng sự khát vọng tìm về với giá trị truyền thống tốt đẹp của con người.
Shen Yun không chỉ tiếp tục các giá trị nghệ thuật cổ điển đã từng phát triển rực rỡ vào những năm Phục Hưng của phương Tây, mà còn làm sống lại cả một nền văn hóa đồ sộ 5000 năm của Trung Hoa.