Trung Quốc có một lực lượng “cảnh sát mạng” hùng hậu. Một báo cáo của CNN vào ngày 07/10/2013, ước tính rằng có khoảng hai triệu người đang làm công việc theo dõi ý kiến dư luận trên mạng (tiêu đề của bài viết là “Trung Quốc thuê 2 triệu nhân lực làm cảnh sát mạng”). Một nghiên cứu tại đại học Harvard vào năm 2016 ước tính rằng “cảnh sát mạng” Trung Quốc đăng 488 triệu bình luận trên mạng xã hội mỗi năm, được đăng trên BBC ngày 20/05/2016 với tiêu đề “Mạng xã hội Trung Quốc ngập tràn tin giả”.
Ở Trung Quốc và những nơi khác, có một lực lượng mang tên “Đảng Năm hào” (ngụ ý số tiền được trả cho mỗi bài viết) hay “Đội quân nước trên Internet” (ngụ ý tính chất vô hình và nhiệm vụ ‘khuấy nước’ của họ). Ngoài việc tuyên truyền ca ngợi ĐCSTQ, lực lượng này còn đàn áp những người bất đồng chính kiến, học viên Pháp Luân Công và những nhóm tôn giáo khác.
Một tài liệu “đường lối”
Hoạt động của lực lượng này là rất bí mật. Nhưng gần đây có một tài liệu lưu truyền trên mạng Internet hé lộ về chiến dịch “tuyên truyền chống Mỹ” liên quan đến dịch virus corona. Tiêu đề của tài liệu là “Những câu hỏi thường gặp về đường lối tuyên truyền về Mỹ trong đại dịch corona”. Dưới đây là bản dịch của tài liệu đó (dài 2 trang giấy):
H (Hỏi): Nếu dịch không bùng phát ở Mỹ, thì nên làm gì?
Đ (Đáp): Tập trung vào khía cạnh virus corona là vũ khí sinh học sử dụng bởi Mỹ để chống lại người Trung Quốc. Cần biết rằng chỉ có truyền thông của Đảng mới được phép tuyên truyền điều này.
H: Nếu như có lây nhiễm diện rộng tại Mỹ, thì nên làm gì?
Đ: Chúng ta cần nhấn mạnh rằng thể chế chính trị của Mỹ không phù hợp để đối phó với dịch bệnh. Đồng thời, nên mạnh mẽ khen ngợi những ưu điểm của chế độ chính trị tại Trung Quốc.
H: Nếu đại dịch bùng phát ở Mỹ trong một diện nhỏ, thì nên làm gì?
Đ: Chúng ta nói rằng người Mỹ không có đủ khả năng kiểm tra virus corona, dẫn tới số liệu về số lượng ca nhiễm thấp hơn.
H: Nếu số lượng tử vong ở Mỹ là thấp?
Đ: Vậy tập trung vào tỉ lệ tử vong của những bệnh dịch khác.
H: Nếu tỉ lệ tử vong cũng tụt thấp như Trung Quốc?
Đ: Chúng ta chỉ ra rằng chính phủ Mỹ đang thay đổi số liệu và coi những ca nhiễm corona là nhiễm cúm [để làm giảm tỉ lệ tử vong]
H: Nếu có thuốc chữa bệnh được sản xuất bởi Mỹ?
Đ: Chúng ta chỉ ra mức giá phải trả cho y tế ở Mỹ là rất cao và nói cho người đọc biết về mức chi phí y tế thấp ở Trung Quốc.
H: Làm gì khi người Mỹ bất bình với chính phủ?
Đ: Chúng ta có thể chỉ ra rằng thể chế chính trị của Mỹ không quan tâm tới ý kiến của người dân, từ đó có sự bất bình với chính phủ.
H: Làm gì nếu người Mỹ không phê bình chính phủ?
Đ: Chúng ta nói rằng chính phủ Mỹ che giấu thông tin về những ca nhiễm corona để dắt mũi người dân.
H: Làm gì khi hai đảng phái [Dân chủ và Cộng hoà] có xung đột vì virus corona?
Đ: Chúng ta nói rằng thể chế chính trị Mỹ giống như chó với mèo và không thể tập trung vào những việc quan trọng.
H: Làm gì khi hai đảng phái cùng nhau chống lại virus corona?
Đ: Chúng ta nói rằng hai đảng đó đều đạo đức giả và nói dối.
H: Nếu rốt cuộc Mỹ có tổng số ca nhiễm, ca tử vong, tỉ lệ tử vong thấp thì cần làm gì?
Đ: Chúng ta nhấn mạnh sự hy sinh cao cả của Trung Quốc đã giúp thế giới thoát khỏi đại dịch.
“Một luồng thông tin ngoại lai”
Tài liệu này đã gây sốc với những người dân tại Trung Quốc. “Không biết phải nói gì nữa”, “Cái này giúp tôi nhận ra những bình luận nào của Đảng Năm hào” là những bình luận của họ.
Nội dung của tài liệu này cũng phù hợp với “chiến thuật của Trung Quốc” đối với dịch corona: 1) điều hướng dư luận về việc virus corona đang lây lan ở ngoài Trung Quốc; 2) khoe khoang khả năng của Đảng khi đối phó với đại dịch; 3) dẫn dắt chỉ trích về phía Mỹ bằng việc phao tin rằng virus bắt nguồn từ Mỹ quốc.
Tseng Chien-yuan, người sáng lập New School For Democracy, nói rằng thật lố bịch khi Trung Quốc nói dối về nguồn gốc của đại dịch. Nhưng ông cũng bị bất ngờ khi thấy cách chính quyền Trung Quốc đang khôn khéo lan truyền một hệ thống những thông tin giả để dẫn hướng dư luận trên Internet như vậy.
Ngoài việc tung giả ở trong Trung Quốc, bằng chứng cho thấy lực lượng “cảnh sát mạng” của Trung Quốc cũng lan tin giả ở ngoại quốc. “Chính quyền Bắc Kinh đang hết sức mình trong việc tạo một luồng thông tin ngoại lai”, báo cáo của Quartz trong một bài viết vào ngày 21/08/2019 với tiêu đề “Cỗ máy tuyên truyền của Trung Quốc đang chi hơn 1 triệu đô la để gây ảnh hưởng tới mạng xã hội nước ngoài”.