Danh y Tôn Tư Mạc khi còn trẻ có thể chất yếu ớt, mắc nhiều bệnh tật nhưng ông vẫn sống tới 101 tuổi, đủ thấy khả năng y thuật của ông tài cao đến đâu. Cùng xem ông giải thích thế nào về đạo lý dưỡng tính.

ton tu mac, dưỡng sinh,

Tôn Tư Mạc cho rằng làm người gan phải lớn, tim nhỏ. (Ảnh: sc.chinaz.com)

Thân thể con người là phiên bản thu nhỏ của tự nhiên

Tôn Tư Mạc là người Hoa Nguyên thời Đường, từng ẩn cư trên núi Thái Bạch tu hành. Ông am hiểu thiên tượng lịch pháp và thuật dưỡng sinh. Nam thứ ba niên hiệu Hiển Khánh, vua Đường Cao Tông triệu kiến Tôn Tư Mạc. Lúc đó, ông đã hơn 90 tuổi nhưng thị lực và thính giác của ông không hề suy giảm. Thi nhân Lư Chiếu Lân và danh sĩ nổi tiếng Tống Lệnh Văn cùng nhiều danh sĩ khác đều rất cung kính, dùng lễ thầy trò mà đối đãi với ông.

Họ từng hỏi Tôn Tư Mạc: “Danh y có thể trị được khỏi bệnh là căn cứ vào đạo lý gì?

Tôn Tư Mạc nói: “Ta nghe nói, người thông hiểu Trời nhất định sẽ tìm thấy bản thể trên thân thể của con người. Người am hiểu về con người thì nhất định sẽ lấy Trời làm bản thể. Vì vậy, trời có Xuân, Hạ, Thu, Đông, ban đêm và ban ngày luân phiên thay đổi. Đông đến hạ đi, đây là sự vận động của tự nhiên. Thân thể của con người có tứ chi và ngũ tạng, cho dù đang tỉnh hay ngủ, hô hấp thải cũ thay mới, kinh mạch và khí huyết đều có sự tuần hoàn. Lưu chuyển chính là sự tuần hoàn của khí huyết, biểu hiện rõ nhất chính là ở khí sắc của con người. Đây là sự vận động bình thường của cơ thể con người“.

Dương dùng tinh hoa của nó, âm dùng hình thể của nó, đây là sự tương đồng giữa trời và người, nếu vi phạm quy tắc của tự nhiên sẽ sinh ra bệnh. Bốc hơi thì có thể sinh nhiệt, không thì sinh hàn. Ứ đọng thì tạo thành khối u bướu (thịt thừa), chướng ngại thì trở thành u nhọt độc. Dựa vào các biểu hiện bên ngoài để chẩn đoán có thể kiểm tra được sự biến đổi bên trong cơ thể“.

Lương y dùng thuốc và châm cứu để chữa bệnh cho người, thánh minh dùng đạo đức cao thượng và tài năng đức hạnh để cai trị thiên hạ. Cho nên bệnh tật trong cơ thể con người có thể trị khỏi, tai họa trong trời đất này cũng có thể được loại trừ, tất cả những điều này đều là vận số“.

Làm người gan phải lớn, tim nhỏ

PtDaH3-20180428-ton-tu-mac-nguoi-co-5-so-moi-khong-gap-hoa

Lư Chiếu Lân hỏi: “Con người phải làm thế nào trong thế gian này?

Tôn Tư Mạc đáp: “Gan phải lớn, tim phải nhỏ, trí tuệ phải khôn khéo, linh hoạt, hành vi phải chính trực, không tùy tiện“.

Lư Chiếu Lân: “Mong thầy giải thích rõ hơn!

Tôn Tư Mạc đáp lại: “Tim là quân chủ trong ngũ tạng, nó cần phải hoạt động tuân theo quy luật, vì vậy phải thận trọng. Gan là tướng lĩnh trong ngũ tạng, cần phải kiên quyết quả đoán, vì vậy gan phải lớn. Người có trí tuệ hành động như Trời, vì vậy cần phải linh hoạt. Người nhân nghĩa trầm tĩnh như đất, cho nên hành vi phải chính trực.

Trong “Truyền” có đoạn: “Không vì lợi  mà quay lại, cũng không vì làm việc nhân nghĩa mà hối lỗi. Đấy mới là hành vi chính trực của người nhân nghĩa”. Trong “Kinh Dịch” cũng giảng: “Gặp cơ hội đến thì phải nắm bắt, không thể cả ngày chỉ biết chờ đợi, đấy mới là sự linh hoạt của người có trí tuệ“.

Con người có 5 sợ, tâm tư mới tỉnh táo

Lư Chiếu Lân lại hỏi: “Trong đạo lý dưỡng tính, điều quan trọng nhất là gì ?

Tôn Tư Mạc đáp: “Trời có đầy có thiếu, trong thế giới con người cũng có nhiều khó khăn gian khổ. Từ xưa tới nay không ai có thể tự giải thoát bản thân khỏi nguy hiểm mà không biết hành sự thận trọng. Bởi vậy, người muốn dưỡng tính trước tiên phải biết thận trọng“.

ton tu mac, dưỡng sinh,

“Kinh Thi” giảng: “Nhân bất úy cụ tai họa, thiên tựu yếu hàng tai nan cấp nhĩ“, ý nói con người không biết sợ tai họa thì trời sẽ giáng tai nạn xuống cho con người.

Cái sợ, trước tiên phải biết sợ Đạo, sau đó sợ Trời, kế tiếp là sợ vật, sợ người, cuối cùng là sợ chính bản thân mình“.

Do đó  người mất đi sự sợ hãi, thì tâm tư dễ bị rối loạn khó mà điều chỉnh, hành vi nôn nóng khó mà tự kiềm chế, tinh thần không ổn định dễ mất phương hướng“.

Người có thể hiểu được những đạo lý này, khi chèo truyền trong dòng nước thì Giao Long cũng không thể hại đến; khi đi trên đường cũng không bị mãnh thú gây tổn thương; các loại bệnh tật, ôn dịch cũng không thể lây nhiễm đến; kẻ thích nói xấu người khác cũng không thể phỉ báng đến. Người hiểu được đạo lý này cũng hiểu được hết sự tình trên thế gian“.

Không lâu sau, Tôn Tư Mạc nhậm chức Thừa Vụ Lang, phụ trách các vấn đề dược phẩm. Vào đầu năm Vĩnh Thuần thời Đường Cao Tông, Tôn Tư Mạc qua đời. Ông để lại di chúc rằng: Việc mai táng cần giản dị, thờ cúng không cần đốt tiền giấy, khi bái tế cũng không nên sát sinh.

Hơn một tháng sau khi ông qua đời, khí sắc vẫn giống hệt như người còn sống. Lúc đưa thi thể của ông vào quan tài giống như khiêng một bộ y phục trống không. Cả đời Tôn Tư Mạc đã viết ra 30 quyển “Thiên Kim Phương” truyền cho hậu thế.

Tiểu Minh