Hiện nay là thời đại vật chất, con người càng phải sung túc sang trọng hơn chứ! Thực ra con người ngày nay không còn chú trọng nhân nghĩa đạo lý, nên ngày càng trở nên vô học, vô sỉ, theo cách nhìn nhận truyền thống thì chính là nghèo và hèn vậy. Tất nhiên không phải tất cả mọi người đều như thế, chỉ là rất nhiều người bị cuốn hút theo dòng chảy thời đại mà thôi.
Thế nào là người bần cùng, thấp hèn theo tiêu chuẩn xưa? (Hình minh họa: kknews)
Ngày nay người ta thường cho rằng người nào có nhiều tiền bạc của cải là người giàu có, người không có địa vị cao sang trong xã hội thì chính là người thấp hèn. Thậm chí họ thường dùng những tiêu chuẩn này để đánh giá người khác. Nhưng nhận thức về điều này của người xưa lại hoàn toàn khác biệt và vô cùng sáng suốt!
Người như thế nào là người bần cùng, thấp hèn? Trong cuốn “Vi lô dạ thoại” của tác giả Vương Vĩnh Bân đời nhà Thanh có viết: “Vô tài phi bần, vô học nãi vi bần; vô vị phi tiện, vô sỉ nãi vi tiện; vô niên phi yểu, vô thuật nãi vi yểu; vô tử phi cô, vô đức nãi vi cô”, tức là không có tiền bạc thì không phải là nghèo mà không có học mới là nghèo; không có địa vị không phải là thấp hèn mà không có liêm sỉ mới là thấp hèn; không được sống lâu không phải là yểu mệnh mà không có những việc đáng được kể lại mới là yểu mệnh; không có con không phải là cô độc mà không có đức mới là cô độc.
Vô tài phi bần, vô học nãi vi bần
Một người không có tiền tài của cải thì không tính là người nghèo, người không có học vấn mới thực sự là người nghèo. Đây cũng chính là cái mà người ta gọi là nghèo về tinh thần.
Kỳ thực một người sống vui vẻ, giàu có và có thoả mãn hay không là do tâm của mình quyết định. Nếu tâm không thoả mãn thì dù có giàu đến mức không ai bằng cũng sẽ luôn cảm thấy mình thiếu thứ này thứ kia, nghèo khó. Do đó có thể thấy, tiền tài của cải không đại biểu cho sự giàu nghèo của một người.
Học vấn là tài phú sáng tạo. Một người cho dù có cả núi vàng bạc cũng có thể ăn hết nhưng học vấn thì tồn tại mãi mãi. Cổ nhân giảng, một người tìm cầu của cải thì không bằng một người tìm cầu học vấn. Người không có học vấn, do bởi thiếu đi thế giới tâm linh, nội tâm trống rỗng, nên cho dù có cả một thế giới vật chất sung túc cũng luôn không cảm thấy thoả mãn.
Vô vị phi tiện, vô sỉ nãi vi tiện
Ti tiện, hèn kém có nghĩa là không có giá trị. “Liêm” và “sỉ” là hai trong tám đức hạnh cao thượng nhất của con người, là một loại nhân cách, là sự tôn quý. Cổ nhân cho rằng hạng người không có liêm sỉ không những tâm địa hèn kém mà ngay cả làm người cũng không xứng.
Trên thế gian có rất nhiều người tuy rằng có địa vị xã hội cao nhưng đối với một người dân bình thường thì họ lại không hề có giá trị gì, bởi vì họ không có liêm sỉ. Bởi vì họ không có liêm sỉ nên họ tham lam, thứ gì cũng lấy và không có đạo đức, việc gì cũng làm. Trái lại, có những người không hề có địa vị xã hội gì nhưng lại luôn có những hành vi cao thượng và được lưu danh muôn đời.
Vô niên phi yểu, vô thuật nãi vi yểu
Người có con mà không có đức thì cuối cùng con cũng bỏ mà đi. Trái lại, người có đức mà không có con thì tuy rằng người xa lạ không phải là con cũng yêu kính mà tìm đến. Cho nên nói, người không có con không phải là người cô độc, người không có đức mới là người cô độc.
Người không có đức cuối cùng cũng bị người đời xa lánh, xã hội vứt bỏ, như vậy chẳng phải là người cô độc sao?
Theo trithucvn.net